Whey protein hay còn gọi là đạm whey, đây là một dạng thực phẩm chức năng giúp tăng cơ giảm mỡ được nhiều người ưa chuộng. Tuy nhiên, nếu uống quá liều lượng sẽ gây ra nhiều tác hại cho sức khỏe. Nguy cơ này còn cao hơn nếu bạn tiêu thụ quá ít carb (đường, tinh bột và chất xơ). Cùng tìm hiểu về tác hại của whey protein.
Whey protein là gì?
Sữa chứa hai loại protein, một trong số này là whey protein. Nó tan trong nước và được sử dụng để đáp ứng nhu cầu protein hàng ngày. Một trong những lợi thế quan trọng của whey protein là nó dễ tiêu hóa và tiêu hóa nhanh.
Các chuyên gia gọi whey protein là một loại “protein hoàn chỉnh”, vì nó rất giàu các axit amino thiết yếu mà cơ thể cần để bảo dưỡng cơ bắp, xương, mô, lục phủ ngũ tạng… Một số loại ”protein hoàn chỉnh” khác là các thực phẩm như trứng, thịt, sữa…
Có nên dùng whey protein?
Đạm whey là một loại thực phẩm chức năng, nhưng thực ra tác dụng của nó còn hơn như vậy. Đạm whey là “siêu thực phẩm” giúp điều tiết thể trọng rất hiệu quả. Nó giúp tăng hàm lượng cơ bắp và giàu chất chống oxy hóa, đem lại nhiều tác dụng tốt lành cho cơ thể, chẳng hạn:
- Giúp giảm cân, tăng cơ.
- Hỗ trợ quá trình điều trị ung thư.
- Gia tăng hàm lượng chất chống oxy hóa glutathione trong cơ thể.
- Giúp giảm chỉ số mỡ máu triglyceride.
- Giúp giảm cholesterol xấu và tăng cholesterol tốt.
- Tăng cường hoạt động của hệ miễn dịch.
- Tăng cường sức mạnh khi chơi thể thao.
- Rút ngắn thời gian hồi phục và giảm nhanh các tổn thương do luyện tập quá sức.
Trên đây mới chỉ là một số lợi ích cơ bản của whey protein. Mấu chốt là bạn phải biết cách cân bằng liều lượng tiêu thụ. Sử dụng quá liều whey protein cũng chưa hẳn gây ra hậu quả gì nghiêm trọng nhưng sẽ khiến cơ thể cực kỳ khó chịu. Đối với người có bệnh tim, thận hay gan, cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi đưa whey protein và chế độ ăn hàng ngày.
Cách sử dụng whey protein
- Nếu chỉ uống đơn lẻ whey protein, bạn nên uống từ 30-60 phút sau khi tập thể thao, vì loại thực phẩm này rất dễ tiêu. Bổ sung whey protein sau khi tập luyện sẽ giúp cơ bắp nhanh chóng hồi phục và cơ bắp mới dễ dàng phát triển.
- Nếu không chơi thể thao, thì bạn nên bổ sung whey protein cùng với các thực phẩm khác để làm chậm quá trình tiêu hóa, giúp no lâu hơn. Chẳng hạn, để tăng cường protein cho bữa sáng, bạn có thể thêm bột whey protein ăn cùng với yến mạch.
- Khi đi làm, bạn có thể pha whey protein với dầu cá hoặc các loại hạt để ăn vặt. Sự kết hợp của các chất béo giúp làm chậm quá trình tiêu hóa protein, đảm bảo lượng insulin trong cơ thể ổn định. Nó cũng kích thích sản sinh CCK, một loại hormone giúp cơ thể biết khi nào thì no.
- Whey protein có thể làm giảm tác dụng của một số loại thuốc, vì vậy bạn hãy uống thuốc cách đó 1-2 giờ.
Tác hại của whey protein
Qua nhiều phân tích, các chuyên gia cho rằng một người không nên tiêu thụ quá 40g whey protein mỗi ngày. Việc tiêu thụ quá liều trong thời gian dài sẽ gây hại gan, thận, ruột và nhiều hậu quả khác.
Trong mỗi hộp whey protein thường có thìa đong cỡ 25g. Nếu bạn có thói quen đong đầy tràn thìa mà không gạt, dễ có khả năng bạn sẽ bị quá liều whey protein. Chưa kể bạn còn bổ sung các loại bánh whey protein hoặc sữa, nhiều khả năng sẽ dẫn tới quá liều.
Nên đong đúng liều lượng whey protein hướng dẫn trên bao bì sản phẩm, không dùng tham. Ảnh minh họa: shutterstock
1. Tác hại của whey protein: Gây tăng mỡ thừa
Đôi khi thực phẩm bổ sung whey protein chứa dư carb dưới dạng đường, làm tăng tích tụ mỡ trong cơ thể. Bạn cũng có thể tăng cân nếu ăn nhiều thực phẩm trong lúc uống whey protein.
2. Hại thận, một tác dụng phụ của whey protein
Dù chỉ dùng quá liều whey protein trong thời gian ngắn thì cũng có thể gây bệnh thận. Một nghiên cứu năm 2011 cho thấy tình trạng quá liều whey protein có thể làm tăng urê huyết, nước tiểu tăng gây bài tiết canxi nhiều qua nước tiểu, độ pH của citrate niệu giảm. Tình trạng này khiến thận phải làm việc mệt nhọc, gây hại thận và hình thành sỏi thận. Do đó, khi bổ sung whey protein thì bạn cũng phải tăng cường chất xơ và nước.
3. Tác hại của whey protein: Hại đường tiêu hóa
Trong whey protein có lactose. Nếu bạn nhạy cảm với lactose thì không nên uống whey protein, sẽ gây hại cho đường tiêu hóa. Vì thế người bị dị ứng sữa bò cũng không nên uống whey protein. Tuy nhiên, bạn có thể thử whey protein concentrate vốn chứa ít lactose hơn.
>>> Bạn có thể quan tâm: PHƯƠNG PHÁP GIẢM CÂN DAS DIET
4. Dễ bị gout
Không có bằng chứng cho thấy whey protein là thủ phạm trực tiếp gây bệnh gout, nhưng nó có thể khiến tình trạng trầm trọng thêm ở những người đã mắc căn bệnh này. Nếu trong gia đình có người bị bệnh gout thì bạn nên tham khảo bác sĩ trước khi bổ sung whey protein.
5. Hại gan, một tác hại của whey protein
Nếu bạn là người ít vận động, protein sẽ được đưa đến gan để xử lý thay vì được sử dụng để tổng hợp cơ bắp. Dần dà gan sẽ bị tổn thương. Trên thị trường, người ta quảng cáo các loại whey protein có thể thay thế bữa ăn hàng ngày và xem nó như một thực phẩm ăn kiêng lành mạnh. Thực tế nếu chỉ bổ sung whey protein mà không vận động thì sẽ gây hại gan chứ không hề tốt như quảng cáo.
Bên cạnh đó, nếu bạn kiêng ăn carb mà lại bổ sung quá nhiều protein thì cơ thể sẽ phải tái tạo năng lượng bằng cách đốt cháy chất béo. Nếu cơ thể không còn chất béo thì sẽ chuyển qua đốt protein để tạo năng lượng. Điều này sẽ gia tăng áp lực lớn lên gan, dần dần tàn phá gan.
6. Whey protein có hại không? Hại da, nổi mụn
Whey protein có thể khiến da mặt bạn xấu đi
Nhiều người trẻ uống whey protein khiến làn da non nớt của họ bị tổn thương. Kể cả khi đã qua độ tuổi dậy thì, những người dùng whey protein vẫn bị nổi mụn. Nguyên nhân là do sữa và các chế phẩm từ sữa có thể chứa IGF-1, một hormone tăng trưởng có khả năng làm tăng estrogen, là nguyên nhân gây mụn. Dù whey protein không chứa IGF-1, nhưng các sản phẩm chứa whey protein thì lại có IGF-1. Đôi khi bạn không cần phải bỏ nhiều tiền để trị mụn, mà chỉ cần ngừng uống sữa là được.
7. Nguy cơ tim mạch
Các chuyên gia cho rằng dư thừa whey protein có thể khiến nhịp tim bất thường, mất chức năng tim, gây đau tim ở những người đã có sẵn bệnh lý tim mạch.
>>> Bạn có thể quan tâm: THỰC ĐƠN EAT CLEAN 7 NGÀY ĐÁNH BAY MỠ THỪA
8. Gây nôn ói, tiêu chảy
Các hoạt động thể chất có thể làm tăng lợi khuẩn trong dạ dày, nhưng bổ sung whey protein thì lại làm giảm lợi khuẩn và tăng hại khuẩn. Nếu hệ vi sinh vật chứa quá nhiều hại khuẩn, bạn sẽ thường xuyên bị táo bón nghiêm trọng, chướng bụng đầy hơi, đau dạ dày, suy tiêu hóa, nôn ói và tiêu chảy. Đôi khi trong phân có cả máu.
9. Gây nhiễm toan máu
Khi bạn tiêu thụ quá nhiều protein, thận sẽ không thể chuyển hóa hết được, hậu quả là làm tăng nồng độ axit trong máu, dẫn đến sự mất cân bằng độ pH trong máu. Tình trạng này gọi là nhiễm toan máu.
10. Tác dụng phụ của whey protein là gây loãng xương
Lạm dụng whey protein trong thời gian dài có thể làm mất cân bằng khoáng chất trong xương, dẫn đến giảm mật độ khoáng chất trong xương, gây loãng xương.
11. Gây thở khò khè
Người bị dị ứng với whey protein và lactose có thể cảm thấy khó thở, thở khò khè.
12. Tác hại của whey protein là sưng cổ họng, môi, miệng
Người bị dị ứng whey protein cũng có thể xuất hiện triệu chứng sưng họng, miệng và môi. Cho dù không đau thì tốt nhất bạn vẫn nên đi khám ngay.
Tóm lại, trước khi sử dụng whey protein, bạn hãy đọc kỹ hướng dẫn kèm theo hộp. Liều lượng được đề nghị là từ 1-2 thìa mỗi ngày. Nếu khẩu phần ăn hàng ngày của bạn đã giàu protein, thì việc bổ sung thêm whey protein có thể là không cần thiết. Bạn cũng không nên sử dụng whey protein kéo dài mà chỉ dùng trong một thời gian rồi ngưng và sau đó lại tiếp tục.
Whey protein thích hợp với những người thường xuyên hoạt động thể chất. Nếu bạn không thuộc diện này thì cũng không nhất thiết phải bổ sung whey protein dưới dạng thực phẩm chức năng, mà chỉ cần bổ sung protein qua thực phẩm là được.
Tạp chí thời trang Harper’s Bazaar Việt Nam
